Fənnin məzmunu

Ø Giriş, fənnin məqsədi və əhəmiyyəti.

Ø Fənn üzrə ümumi təlim nəticələri: fənn tədris edildiyi dövr ərzində şagird hansı bilik, bacarıq və vərdişlərə yiyələnməli olduğunun qısa və ümumi təsviri)

Ø Məzmun xətləri: Fənn üzrə ümumi təlim nəticələrinin reallaşmasını təmin etmək üçün müəyyən olunmuş  məzmunun zəruri hissəsidir. Bir rəqəmlə ifadə olunur.

Ø Məzmun xətləri üzrə təlim nəticələri: Hər bir məzmun xəttinə aid olan ümumi təlim nəticələri

Ø Məzmun standartları

Ø İnteqrasiya: 2 cür olur, fənlərarası və fənndaxili(üfüqi və şaquli)

Məzmun standartları

Standartlar təhsilalanların bilik, bacarıq və vərdişlərinin səviyyəsinə qoyulmuş dövlət tələbidir. İki səviyyəsi var:

Əsas standart:

ü Fənlər üzrə müəyyən olunan təlim nəticələrini məzmun xətləri üzrə ümumi şəkildə ifadə edir.

ü Sinif və fənlər üzrə summativ qiymətləndirmənin aparılmasını təmin edir.

Əsas standart iki rəqəmlə ifadə olunur(məs: 2.1, 1.3, 4.2 və s.)

Alt standart: 4 funksiyası var:

1.     Təlim məqsədlərinin dəqiq müəyyən olunması üçün etibarlı zəmin yaradır.

2.     Təlim strategiyalarının düzgün seçilməsində mühüm rol oynayır.

3.     .Təlimdə inteqrativliyi təmin edir

4.     Təlimin məzmununun davamlı inkişafını təmin edir

Alt standart üç rəqəmlə ifadə olunur(məs: 1.2.1, 3.2.1, 4.1.3 və s.)

Standart 2 hissədən ibarətdir:

1.     Bilik

2.     Fəaliyyət

Ümumiyyətlə standartlar cəmi iki cümlə üzvünün iştirak etdiyi cümlələr formasında yaradılıb: tamamlıq və xəbər. Tamamlıq hissə bilik, xəbər hissə isə fəaliyyətdir.

Bilik özü 3 kateqoriyadan ibarətdir:

§  Deklarativ- Fənn üzrə məlumat xarakterli biliklərdir. Bunların sırasına artıq mövcud olan mühüm anlayışlar və faktlar, terminologiya və təriflər, hər hansı bilik sahəsini dərk etmək və problemləri həll etmək üçün vacib olan məlumatlar daxildir.

§  Prosedural- prosesi ehtiva edir. Bu bilik hər hansı fənn üzrə mühüm vərdiş və proseslər kimi qəbul edilə bilər. Bu zaman uşağın fəaliyyəti və yaradıcılığı öndə dayanır. Prosedural bilik hər hansı fənn və ya bilik sahəsində fəaliyyətin icrasına kömək edən prosedur qaydaları əhatə edən biliklərdir. Bunların sırasına tədqiqat, araşdırma və tətbiqetmə metod və texnikaları, alqoritmlər, xüsusi metodologiyalar daxildir.

§  Kontekstual- sadəcə prosedural və ya deklarativ biliyin əsasında qurulan biliyin yeni məzmununu təşkil edir. Konseptual bilik problemin həll edilməsi yolu ilə əldə olunan yeni biliklərdir. Bunların sırasına müəyyən bilik sahəsində münasib faktları ümumiləşdirən və əlaqələndirən şəxsin yaratdığı yeni konsepsiyalar, ümumiləş- dirmələr, nəzəriyyələr, təsnifatlar, prinsiplər, modellər, strukturlar daxildir.

Fəaliyyət də 3 kateqoriyaya bölünür:

§  İdraki(koqnitiv): Açar sözlər: tanımaq, izah etmək, nümunə göstərmək, istifadə etmək, təhlil etmək, müqayisə etmək, dəyərləndirmək və s.

§  Emosional-affektiv(ünsiyyət): Açar sözlər:  izah etmək, təsvir etmək, şərh etmək, reaksiya vermək, təqdim etmək və s.

§  Psixomotor(hərəki): Açar sözlər: rəqs etmək, qaçmaq, yarmaq, rəsm çəkmək, quraşdırmaq və s.

İnteqrasiya

2 cür olur: Fəndaxili və fənlərarası

Fəndaxili inteqrasiya müəyyən bir fənnin aşıladığı anlayış, bilik və bacarıqların əlaqələndirilməsi, fənn daxilindəki faktların sistemləşdirilməsidir. Fəndaxili inteqrasiya həm şaquli, həm də üfiqi ola bilər:

ü Üfiqi inteqrasiya fənn üzrə məzmun xətlərini əlaqələndirməklə, müvafiq məzmun standartlarının müəyyən tədris vahidlərində ifadə olunmasını təmin edir.

ü Şaquli inteqrasiya isə standantların siniflər üzrə əlaqəsini əhatə edir və bəzən siniflərarası inteqrasiya da adlandırılır.

Fənlərarası inteqrasiya iki və ya daha artıq fənnin əhatə etdiyi anlayış, bilik, bacarıq və prinsipin sintezidir. Bu inteqrasiya bir fənnə aid qanun, nəzəriyyə və metodların başqa bir fənnin öyrədilməsində istifadəsini nəzərdə tutur.